Brzeziny: Dawnych wspomnień ślad Władysława Wiwatowska – niezwykła nauczycielka przywrócona pamięci.
Koło Gospodyń Wiejskich w Brzezinach -Betulanki ( Brzeziny Gmina Szydłów) www.kgwbrzeziny.pl działa od trzech lat i do tej pory zrealizowało kilka projektów. Realizując projekt pt. “Ocalić od zapomnienia” w ramach programu Działaj Lokalnie 2020 trafiło na spisane wspomnienia nieżyjącej już mieszkanki Brzezin. Opisywała nauczycielkę Władysławę Wiwatowską, która w 1913 roku przyjechała do Brzezin z Warszawy, aby uczyć chłopskie dzieci. Była jedyną nauczycielką, uczyła wszystkich przedmiotów, wynajmowała pokój w prywatnym domu. To dzięki jej staraniom wybudowano w Brzezinach szkołę. Gdy tylko rozpoczęła pracę w nowej szkole, musiała uczyć w języku narzuconym przez zaborcę, mimo zakazu potajemnie uczyła ojczystego języka. Pomagała w potrzebie, czyniła to bezinteresownie. Wszystkim okazywała wielkie serce, troszczyła się o sprawy wsi. Po pięciu latach samotnej pracy, gdy skończyła się I wojna światowa i Polska odzyskała niepodległość, władze przysłały jej do pomocy trzech nowych nauczycieli. Nie wyszła za mąż, w wieku 49 lat zachorowała i w grudniu 1932 roku zmarła, zostawiając po sobie wdzięczność i ciepłe wspomnienia. Została pochowana na cmentarzu parafialnym w Szydłowie.
-Bardzo zaintrygowała nas historia samotnej nauczycielki, bez rodziny, dlaczego przyjechała do Brzezin? Dlaczego poświęciła swoje życie obcym osobom? – mówi Agnieszka Ziókowska. – Zaczęłyśmy szukać jej korzeni , jako pierwszy odnaleźliśmy akt małżeństwa jej brata Józefa, który miał trzech synów Kazimierza- żołnierza Armii Andersa , Tadeusza , który zginął walcząc w powstaniu warszawskim i Leszka, którego synowie żyją. Brat Władysławy Wiwatowskiej był carskim oficerem, co wskazuje na ich szlacheckie pochodzenie. W Archiwum Państwowym w Kielcach odkryliśmy dokumenty Władysławy Wiwatowskiej. Dokumenty te napisane w języku rosyjskim, (ortografia przedrewolucyjna) przetłumaczyła nam pani profesor z Tarnopola dzięki staraniom ks. dr hab. Romana B. Sieronia, prof. KUL.
Aby przybliżyć mieszkańcom Brzezin postać wyjątkowej nauczycielki skany archiwalnych dokumentów i ich tłumaczenia zostały wydrukowane , oprawione i będą wystawione w siedzibie KGW w Brzezinach w dniu 8 sierpnia.
Betulanki zorganizowały także dla dzieci i młodzieży wyjazd do Parku Etnograficznego w Tokarni i dzieci wzięły udział w warsztatach edukacyjnych „Lekcja w dawnej szkole”. Podczas lekcji dzieci były ubrane w stroje z okresu dwudziestolecia międzywojennego i uczestniczyły w profesjonalnej sesji zdjęciowej przeprowadzonej przez Wytwórnię Fotografii Artystycznej J.Zbytek. – Mamy zdjęcie Władysławy Wiwatowskiej z 1908 roku, jest na nim w białej bluzce z bufkami i długiej spódnicy, uszyłyśmy taki strój i jedna z członkiń koła podczas sesji zdjęciowej wcieliła się w postać Władysławy Wiwatowskiej. Zdjęcia z tej sesji będą wystawione w dniu 8 sierpnia 2021 w siedzibie koła obok archiwalnych dokumentów – mówi Agnieszka Ziółkowska. – Udało nam się pozyskać środki w ramach zadania publicznego pn. „Jak drogie są wspomnienia?” dofinansowanego z budżetu Gminy Szydłów na postawienie pomnika, nagrobka w miejscu, w którym została pochowana Władysława Wiwatowska. Odsłonięcie pomnika na cmentarzu parafialnym w Szydłowie i Msza św. dziękczynna na placu wiejskim w Brzezinach będzie miała miejsce także 8 sierpnia. Zbieramy materiały- wspomnienia najstarszych mieszkańców, archiwalne dokumenty, aby w przyszłości wydać publikację dotyczącą życia i działalności Władysławy Wiwatowskiej. Wszystkie nasze działania bazują na społecznej pracy wolontariuszy. Chcemy publikację o Władysławie Wiwatowskiej wzbogacić zdjęciami oddającymi klimat szkoły wiejskiej z początku XX wieku, dlatego zorganizowałyśmy w skansenie w Tokarni profesjonalną sesję zdjęciową wewnątrz wiejskiej szkoły i zdjęcia te wykorzystamy do organizacji Wystawy fotograficznej „Odkryj swój skarb” i umieścimy je w publikacji o życiu i działalności Władysławy Wiwatowskiej. Przygotowaliśmy także program artystyczny z dziećmi z Brzezin nawiązujący do życia Władysławy Wiwatowskiej.Program ten zaprezentują dzieci po uroczystej mszy św. w dniu 8 sierpnia.
Dzięki dofinansowaniu z programu Działaj Lokalnie w dniu 8 sierpnia dzieci będą mogły bezpłatnie skorzystać z pełnej oferty Mobilnego Centrum Animacji a wszyscy goście będą mogli się bawić przy dobrej muzyce, tak jak nasi pradziadkowie z przytupem na drewnianej podłodze pod gwiazdami – dodaje Agnieszka Ziółkowska.
Joanna Sarwa
